Uroczyście, pomimo deszczu, mieszkańcy Krościenka nad Dunajcem świętowali 232 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Była uroczysta msza święta w kościele pw. Dobrego Pasterza, uroczysty przemarsz na Rynek stolicy Pienin oraz okolicznościowe przemówienia.
O wyjątkowości Konstytucji 3 Maja, ustawie regulującej ustrój prawny Rzeczpospolitej Obojga Narodów i jej wpływie na dalsze dzieje w historii Polski mówiła poseł na sejm RP Anna Paluch, prywatnie mieszkanka stolicy Pienin.
– W polskiej tradycji 3 maja jest dniem radosnego świętowania – mówił wójt Jan Dyda, przypominając pierwszą w Europie konstytucję, a drugą na świecie, po amerykańskiej z 1787 roku. – Na przekór tragicznemu położeniu w jakim znajdowała się Rzeczpospolita u schyłku XVIII wieku wierzono, że ten zbiorowy wysiłek może doprowadzić do odrodzenia państwa i dać impuls dla kolejnych pokoleń Polaków dążących do niepodległości – mówił wójt, podkreślając, że konstytucja majowa była najważniejszym aktem prawnym regulującym zasady funkcjonowania państwa: kompetencje władz, wolności obywateli. Wprowadzała ona bowiem trójpodział władzy, przyjmowała chłopów pod opiekę prawa i rządu krajowego, przyznawała prawa mieszczanom, znosiła wolną elekcję i liberum veto, ograniczając przywileje szlachty. Wójt podkreślił, że nasza Konstytucja była określana, jako „bezkrwawa rewolucja”. Ustawa 3 Maja otrzymała znak Dziedzictwa Europejskiego, a jej rękopis został wpisany na Polską Listę Krajową jako Program UNESCO „Pamięć świata”.
Wójt Jan Dyda zwrócił uwagę, że Konstytucja 3 Maja miała być podwaliną, na której miała się odrodzić suwerenna Polska. Była ona też projektem odbudowania i ratunku Państwa przed nadciągającym upadkiem, gdy trzy sąsiednie mocarstwa, w tym szczególnie Rosja dążyły do likwidacji Rzeczpospolitej. – Dzisiaj stoimy w obliczu zagrożenia ze strony Rosji dla Polski, Europy i świata. W obliczu aktualnych wydarzeń Trzeciomajowa Konstytucja jest symbolem nie tylko dumy i wdzięczności, ale zobowiązuje każdego z nas do obrony wolności i nowoczesności naszego Państwa.
Głos zabrał także prezes Zarządu Gminnego Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej Gminy Krościenko nad Dunajcem druh Piotr Ciężkowski. Ważnym elementem obchodów było wciągniecie na maszt polskiej biało – czerwonej flagi.
Warto przypomnieć, że Konstytucję 3 Maja uchwalono 3 maja 1791 roku. Regulowała ona ustrój prawny Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Zmieniała ustrój państwa na monarchię dziedziczną i ograniczała znacznie demokrację szlachecką. Wprowadzała zrównanie praw osobistych mieszczan i szlachty. Łagodziła pańszczyznę. Przeciwni konstytucji byli magnaci: Szczęsny Potocki, Ksawery Branicki, Seweryn Rzewuski, którzy prosili Katarzynę II o interwencję i przywrócenie przywilejów zniesionych na mocy Konstytucji 3 Maja. Targowiczanie utrzymywali, że „Intencjami wprowadzenia armii Jej Wysokości Cesarzowej Rosji Katarzyny Wielkiej, sojuszniczki Rzeczypospolitej, są i zawsze były przywrócenie wolności Polakom i Rzeczypospolitej, a w szczególności zapewnienie wszystkim obywatelom bezpieczeństwa i szczęścia.”
Przyjęcie Konstytucji 3 Maja sprowokowało wrogość Imperium Rosyjskiego. Polska została pokonana przez carycę Katarzynę Wielką, która wspierała konfederację targowicką. W wyniku wydarzeń Polska utraciła niepodległość na 123 lata. Pamięć o konstytucji narodowej przez kolejne pokolenia pomagała podtrzymywać polskie dążenia do niepodległości. Od 1918 roku Święto Konstytucji 3 Maja było obchodzone, jako najważniejsze święto państwowe.
Nie wolno też zapominać, że Święto Konstytucji 3 Maja zostało zdelegalizowane przez hitlerowców i sowietów podczas okupacji Polski w czasie II wojny światowej. W styczniu 1951 r. święto 3 Maja zostało oficjalnie zdelegalizowane przez władze komunistyczne. Po zmianie ustroju, od kwietnia 1990 r. Święto Konstytucji 3 Maja jest ważnym świętem narodowym.
Warto też dodać, że w roku 2007 po raz pierwszy również na Litwie obchodzono święto Konstytucji 3 Maja.
(BES)
